Tarihi Bilgilerim

19. asra kadar Avrupa’da akıl hastası, şeytan tarafından rûhu kabz edilmiş, ancak cismen insan olan bir varlıktı. Osmanlı’ya göre ise sadece meczûbidi. Yani Allah katına “cezb edilmiş” hasta... Meczûb’un yanında mecnûn, şeydâ, dîvâne denebilir, deli demekten kaçınılırdı. Hikmetinden suâl olunmaz bir sebeple bu illete düçar olmuş insana hakaret etmemeye özen gösterilirdi.
15. asır sonlarında İkinci Bâyezîd’in Edirne Dârüşşifâ’sı, 16. asır başlarında Hurrem Haseki-Sultân’ın Mimar Sinan’a yaptırdığı Haseki Dârüşşifâ’sı, bimâr-hâne seksiyonları ile cihan çapında ün yapmışlardı, Haseki Hastanesi bugün de işlevini sürdürüyor ve politik alanda büyük günahları olan Hurrem bu vesileyle hâlâ dua alıyor.

Osmanlı’nın mâl-i hulyâ dediği mélancolie (melankoli), kara sevdâ dediği hystérie (isteri), ateh-i kable’l-mîâd dediği schizophrénie (şizofreni), ayrı metodlarla tedavi gören akıl hastalıkları idi. İlâç, istirahat, gıda ve çiçek çeşitleri, musiki, tedavi yollarından bazıları idi. Besin ve çiçek çeşitleri koku, renk, şekil, tad bakımlarından dikkatle kullanılmıştır. Bu husus, Osmanlı tıbbına ve Türk medeniyetine şeref verir.

• Masonluk, tarih boyunca dünyanın birçok yerinde etkili olmuş, temeli gizlilik üzerine kurulmuş bir örgütlenmedir. Resmî kuruluşu 18. yüzyılın başlarına dayansa da, gerçekte çok daha eskiye uzanan bir geçmişi vardır.

• Masonik kaynaklar, örgütün amacını “erdemli ve iyi ahlaklı bireyler arasında kardeşliği tesis etmek, insanlığın özgür ortamda fikir ve sosyal açıdan gelişmesini sağlamak, gerçeği araştırmak” olarak belirtir.

• Ancak Masonluğun etkisi bununla sınırlı değildir. Tarih boyunca devlet adamları, politikacılar, düşünürler, sanatçılar ve toplumun önde gelen isimleri Masonluğun bünyesine katılmış; bu sayede ülkelerin sosyal ve siyasal yapıları üzerinde yönlendirici bir rol oynayabilmişlerdir. Sayısız ideoloji, ihtilal ve doktrin, Masonluğun izlerini taşır.

• Masonları tanımlamak için kullanılan “Dul Kadının Çocukları” ifadesi üzerinde çeşitli çalışmalar yapılmıştır. Bu deyim, Hz. Süleyman’ın mabedini inşa eden Hiram Usta’nın dul bir kadının çocuğu olmasına dayandırılır. Masonlar arasında bu deyim şöyle açıklanır: bir mason, yardım isteyen başka bir masona yardım ettiğinde, buna “dul kadının çocuğuna yardım” denir; bu bir zorunluluktur.

• Sembolizm, Masonlar için hayati öneme sahiptir. Semboller aracılığıyla, doğrudan ifade edilemeyen pek çok mesaj gizli bir biçimde iletilir. Bu, Mason olmayanların farkına bile varamayacağı bir iletişim şeklidir.

• Masonlar, sembolleri ritüelleri pekiştirmek ve öğretileri belleklere kazımak için kullanır. Masonik işaretler, sözcükler ve sembollerin anlamları, Masonlukta sır niteliğindedir.

• Yakin-Boaz Sütunları: Mason localarında bulunan bu iki sütun, mabedin iç ve dış alemi arasında sınır görevi görür. B ve J harfleri, Masonluğun temel ilkelerini ve çoğalma politikasını temsil eder.

• Üç Sütun: Locada ayrıca üç sütun daha vardır; bunlar akıl, kuvvet ve güzelliği sembolize eder. Bu sütunların kökeni Kabbala’daki sefirotlara kadar uzanır: Chochmah, Geburah ve Chesed. Dördüncü sütun olan Binah, görünmeyeni temsil eder ve sadece sembolik olarak kabul edilir.

• Üçgen ve Göz: Üçgen Masonlukta önemli bir semboldür ve genellikle içinde ışık saçan bir gözle birlikte kullanılır. Bu sembol, Masonların sırları titizlikle korumaları gerektiğini hatırlatır. Örneğin, ABD dolarındaki üçgen içindeki göz figürü bu sembole örnektir.

• Gönye ve Pergel: Masonik kaynaklara göre gönye ve pergel, duvarcıların işaretlerinden öte, eski misterlerde de kullanılan sembollerdir. Hiram Usta’nın inşaat aletleri olan gönye ve pergel, Masonlar tarafından benimsenmiştir.

• Yıldız: Altı ve beş köşeli yıldızlar Masonlukta sıkça kullanılan sembollerdir. Beş kollu yıldız, evrenin Büyük Mimarı’nı simgeler ve yenilenmiş insanı temsil eder.

• Güneş ve Ay: Masonik ritüellerde güneş doğuda, ay batıda yer alır. Bu semboller disiplin ve ilahi-geometrik düzeni temsil eder.

• Tokmak: Hiram Usta’nın inşaat aletlerinden biri olan tokmak, Masonik semboller arasında yer alır ve ilk Mason üstadını simgeler.

• Güvercin: Nuh’un habercisi olarak kabul edilen güvercin, saflık ve masumiyeti temsil eder.

• Kartal: Kartal, özellikle ABD’nin sembolü olarak tanınır, Masonlukta ise 33. dereceyi simgeler.

• Yılan: Masonik sembolizmde yılan, çoğu zaman iki yılanın birbirine sarılmasıyla temsil edilir ve hayatı, çiftleşmeyi simgeler.

• Yedi Kollu Şamdan: Locada bulunan yedi kollu şamdan, mabedin kutsal ateşini ve ritüelin önemini simgeler.

• Akasya ve Çelenk: Hiram Usta’nın mezarını bulmak için akasya dalları ve çelenkler kullanılmıştır; bu semboller Masonik törenlerde de yer alır.

• Işık Saçan Kılıç: Masonluğa girişte kullanılan bu kılıç, adayın takdis töreninde önemli bir rol oynar ve sefirotik üçlüyü temsil eder.